Phương pháp sửa chữa bảo dưỡng theo tình trạng vận hành của thiết bị CBM (Condition Based Maintenance) là một phương pháp bảo trì tiên tiến theo thời gian thực nhằm phát hiện các bất thường của thiết bị và lập kế hoạch phương án cắt điện để thực hiện bảo trì, sửa chữa các thiết bị. Với phương pháp bảo trì CBM, các thiết bị được bảo trì được đề xuất thực hiện dựa trên việc phân tích tình trạng thiết bị thông qua nhật ký vận hành, dữ liệu trong quá trình sử dụng, dữ liệu tình trạng thiết bị thu thập qua quá trình thí nghiệm định kỳ…
Thời gian qua việc kiểm tra các thiết bị thường được thực hiện theo phương pháp truyền thống đó là thực hiện công tác thí nghiệm định kỳ ở thời gian nhất định và theo yêu cầu của nhà sản xuất dựa trên các định mức trung bình hoặc tối ưu nhất trong sản xuất mà không căn cứ vào tình trạng thực tế sử dụng của thiết bị đó, việc này làm tăng nguy cơ sự cố, dẫn tới phải cắt điện để xử lý ảnh hưởng đến khách hàng.
Tổng Công ty đã ban hành hướng dẫn kiểm tra, thử nghiệm các thiết bị lưới điện trung áp và đường dây trên không trung áp theo tình trạng vận hành CBM, từ đây nhân viên quản lý vận hành theo dõi định lượng bằng số điểm để đánh giá được tình trạng sức khỏe của thiết bị đang vận hành, qua đó đề xuất phương án sửa chữa, bảo trì hợp lý, hạn chế những thiệt hại do hư hỏng thiết bị gây ra.
Vừa qua, Công ty Điện lực Thái Nguyên (PC Thái Nguyên) đã hướng dẫn triển khai thí điểm CBM cấp độ 1 cho các Điện lực. Theo đó, mỗi Điện lực thực hiện thí điểm 01 đường dây trung áp với các hạng mục kiểm tra bằng mắt thường, đo nhiệt độ tiếp xúc, kiểm tra PD cáp… sau đó nhân rộng ra các thiết bị như MBA, RMU, Recloser, tụ bù trung áp, dao cắt phụ tải trung áp, dầu chì tự rơi, biến dòng trung áp, biến điện áp trung áp, chống sét van, cáp lực, máy cắt trung áp trong trạm trung gian, đường dây trên không.
Hiện Đội Sửa chữa điện tổng hợp đang phối hợp với các đơn vị thực hiện kiểm tra các thiết bị trong quá trình vận hành như kiểm tra PD, chụp ảnh nhiệt, đo dung lượng ác quy…theo dõi thông số vận hành, đặc tính phụ tải, thông số thí nghiệm, theo dõi lý lịch thiết bị. Đây là các thông tin góp phần đánh giá chất lượng thiết bị, đưa ra phương án bảo trì, sửa chữa kịp thời nhằm hạn chế được những sự cố do hư hỏng gây ra.
Công việc này đã được thực hiện thường xuyên trong thời gian qua đối với các thiết bị tại TBA 110kV, các máy biến áp phụ tải, đường dây. Về bản chất thì đây chính là mô hình CBM tuy nhiên để đánh giá chính xác thì cần phải có trang thiết bị. Hơn nữa việc triển khai CBM đòi hỏi phải xây dựng hệ thống ghi nhận và xử lý thông tin, thu thập các giá trị vận hành trong quá khứ, chuẩn hóa giá trị định lượng cho từng chủng loại, trang bị đầy đủ các thiết bị theo dõi online, thiết bị đo, thiết bị giám sát không cần cắt điện và sẽ được cập nhập trên phân hệ CBM của phần mềm PMIS.
Kiểm tra máy cắt đường dây
Kiểm tra phóng điện cục bộ PD cáp tại cột xuất tuyến đường dây trung áp
Phương pháp CBM giúp việc bảo trì sửa chữa một cách khoa học, giúp tiết kiệm thời gian và chi phí bảo trì bảo dưỡng mà vẫn đảm bảo độ tin cậy cung cấp điện của thiết bị, bởi vì công việc bảo trì chỉ được thực hiện trên cơ sở đánh giá các tiêu chí kỹ thuật có định lượng và các yêu cầu cần thiết khác. Với CBM, việc bảo trì chỉ tiến hành khi cần thiết nhằm không để xảy ra trường hợp suy giảm khả năng vận hành hoặc sự cố, loại bỏ phương án bảo trì định kỳ tốn kém và giảm đáng kể xác suất hư hỏng thiết bị.
Việc thực hiện bảo trì theo CBM được đánh giá được nhiều ưu điểm hơn các phương pháp bảo trì truyền thống theo thời gian cố định, theo mô hình vận hành hỏng thay thế, giảm tình trạng hư hỏng thiết bị, giảm chi phí sửa chữa và chi phí nhân công, giảm chỉ số SAIDI. Mục tiêu của sửa chữa bảo dưỡng theo CBM là phát hiện và ghi nhận được những dữ liệu điều kiện thực tế của thiết bị để làm tiền đề cho việc phân tích và ra các chiến lược bảo trì chủ động trước khi có sự cố xảy ra gây hư hỏng thiết bị.
Kiểm tra nhiệt độ tiếp xúc các thiết bị bằng camera nhiệt
Để áp dụng mô hình CBM vào thực tế sau thí điểm thành công thì việc quan trọng nhất là ghi nhận và xử lý thông tin, thu thập các giá trị vận hành trong quá khứ, chuẩn hóa giá trị định lượng cho từng chủng loại đồng thời so sánh bộ tiêu chí đánh giá đối với từng thiết bị, tuy nhiên cũng cần phải các trang thiết bị cần thiết để kiểm tra theo cấp độ 1 đó là kiểm tra đánh giá tình trạng thiết bị đang vận hành (online). Dự kiến từ năm 2022 phương pháp sửa chữa bảo dưỡng theo CBM sẽ được triển khai trên diện rộng trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên./.
Đinh Công Tuấn - Đội sửa chữa