Khi tôi sinh ra, bố mẹ tôi đã là công nhân nghành điện. Theo lời kể của mẹ: bố tôi trước kia là công nhân lắp máy, đi khắp nơi để lắp đặt, xây dựng các nhà máy điện. Bố tôi là cán bộ tập kết ra Bắc kết nạp Đảng từ năm 1958. Năm 1961, bố về Thái Nguyên lắp đặt máy móc thiết bị cho nhà máy điện.Vì có nhiều thành tích, tháng 5.1962 bố được đi dự đại hội anh hùng Chiến sĩ thi đua toàn quốc lần thứ 2, và được Chủ tịch Hồ Chí Minh khen thưởng huân chương Lao động Hạng Ba. Bố được giữ lại làm việc tại tổ sửa chữa máy tuyếc bin sau khi đã hoàn thành việc xây dựng lắp đặt nhà máy điện Thái Nguyên.
Mẹ tôi trước là cán bộ phụ nữ huyện Đông Anh - Hà Nội, kết nạp Đảng năm 1965. Mẹ sống cùng chị gái tôi. Cuối tuần bố đạp xe từ Thái Nguyên về Đông Anh thăm mẹ và chị. Đến năm 1971 trận lụt lịch sử đã phá hỏng căn nhà của mẹ. Khi đó bố về đón mẹ và chị lên Thái Nguyên sinh sống.
Và mẹ tôi xin vào Nhà máy điện Thái Nguyên công tác. Vì là đảng viên nữ có nhiều thành tích ở quê nhà, khi về Nhà máy điện mẹ được Giám đốc Nguyễn Công Bằng và trưởng phòng Tổ chức Lê Thanh Chí phân công làm thống kê phân xưởng vật liệu, sau đó chuyển sang bán căng tin của phòng hành chính đời sống. Mẹ bảo việc bố và mẹ cùng có mặt và công tác tại Nhà máy điện Thái Nguyên phải chăng là cái duyên đối với nghề điện? Nhớ lại, khi còn nhỏ nhiều lần tôi đã trách cứ mẹ sao không ở Đông Anh mà lên Thái Nguyên làm gì cho vất vả? Bố thì lúc nào cũng bộ quần áo xanh bạc màu, tay chân luôn vương mùi dầu máy. Mẹ thì thường về muộn vì phải bán thực phẩm và các mặt hàng nhu yếu phẩm cho công nhân. Có lần mẹ bảo: “Hôm nay, nhà máy có bán thịt, chiều về mẹ sẽ làm ruốc thịt cho các con.” Thế nhưng chiều tối những nhà hàng xóm - cũng là những đồng nghiệp của bố mẹ tôi trong nhà máy có thịt ăn còn nhà tôi thì không. Mẹ bảo, thịt không đủ bán, nhà mình phải nhường cho những người công nhân lao động vất vả ăn trước, lần sau sẽ đến nhà mình. Công việc của mẹ ban ngày đã rất vất vả, tối về mẹ lại chong đèn cộng lại sổ sách xem có thiếu thừa gì không. Nhiều lần chị em tôi chứng kiến mẹ ngồi thừ người sau khi cộng sổ. Có lần bố bàn với mẹ hay xin chuyển sang bộ phận khác cho đỡ vất vả nhưng mẹ nói người Đảng viên không được chùn bước. Mẹ nhận lời làm công việc này vì sự tin tưởng của Ban giám đốc và Tổ chức đã đặt vào mẹ, vì vậy chỉ có cách làm thật tốt để đáp lại sự tin tưởng đó.
Có lần trong Nhà máy có sự cố cháy máy, khi đó bố tôi đang làm tổ trưởng nên phải gánh trách nhiệm trong sự cố này. Mấy ngày sau đó, bố ăn rất ít, cười nói ít, và gầy hẳn đi. Nghe bố nói chuyện với mẹ: “Quan trọng lúc này là phải tìm được nguyên nhân dẫn đến sự cố và rút ra kinh nghiệm để tránh những tổn thất về sau.” Công việc vất vả ,cuộc sống còn nhiều khó khăn thiếu thốn, nhưng bố mẹ tôi vẫn hăng say với công việc. Ngoài tình yêu với công việc là được đem ánh sáng, văn minh đến với mọi miền, bố mẹ tôi gắn bó với nghành điện còn bởi một lẽ, đó là tình đồng nghiệp yêu thương của những người công nhân trong Nhà máy. Khi ở Nhà máy, bố mẹ tôi cùng các bác, các cô, các chú là đồng nghiệp cùng hăng hái thi đua lao động sản xuất. Khi tan ca về nhà họ lại là những người hàng xóm cùng một Khu tập thể. Trong Nhà máy, có ban lãnh đạo luôn theo sát, động viên, về nhà họ lại cùng nhau chia sẻ những niềm vui giản dị hàng ngày. Từ mọi miền đất nước cùng về đây, những người công nhân nghành điện đã gắn bó với Nhà máy, gắn bó với mảnh đất Thái Nguyên và trở thành những người hàng xóm tối lửa tắt đèn có nhau. Đến năm 1992 chị gái tôi được vào Nhà máy nhưng phải lên Bắc Kạn làm thống kê cho trạm điện 110 KV. Con gái đầu lòng được theo nghề điện, bố mẹ tôi rất vui nhưng cũng rất lo vì nơi chị lên nhận công tác cách nhà gần trăm cây số, một vùng đất còn khá hoang vu và chưa phồn thịnh như bây giờ. Ngày nhận quyết định tuyển dụng chị tôi khóc. Bố mẹ phải động viên mãi. Bố dặn phải làm thật tốt công việc được giao đừng làm điều gì ảnh hưởng đến danh dự của bố mẹ, nghề điện là nghề khó khăn vất vả nhưng góp phần mang lại cuộc sống tốt đẹp hơn cho mọi người, con phải giữ gìn và phát huy truyền thống nghề điện mà bố mẹ đang có. Năm1997, Bắc Kạn tách khỏi tỉnh Thái Nguyên, nhiều người lúc đó tìm cách xin chuyển cho con về Thái Nguyên nhưng bố mẹ tôi phân tích cho chị nếu ai cũng làm vậy thì ai sẽ ở lại điện lực Bắc Kạn? Ban đầu có thể công việc và cuộc sống còn gặp nhiều khó khăn nhưng rồi sẽ quen dần. Trước đây, bố mẹ cũng là lớp người đầu tiên xây dựng, vận hành Nhà máy điện Thái Nguyên, nay con nên tự hào vì là những lớp người đầu tiên của Điện lực Bắc Kạn góp phần đưa dòng điện đến với vùng cao.
Còn tôi năm 1997 học chuyên nghiệp xong ra trường về công tác tại phòng kỹ thuật Công ty may Thái Nguyên.Thời gian làm việc nhiều, bố lại bị bệnh sau một cơn tai biến, tôi không giúp được gì nhiều cho mẹ, chị thì đi làm xa, 2 em đều đã đỗ vào các trường đại học dưới Hà Nội nên không thể về nhà thường xuyên. Mọi công việc đều đổ dồn lên vai mẹ.
Năm 1998 bố tôi qua đời. Thấu hiểu hoàn cảnh khó khăn của gia đình tôi khi đó, bác Triệu Văn Phòng-Giám đốc và bác Nguyễn Đình Loan-Trưởng phòng Tổ chức đã bảo mẹ làm đơn xin cho tôi chuyển về Điện lực Thái Nguyên để có thêm thời gian và phụ giúp mẹ nuôi 2 em ăn học.Mẹ cảm động phát khóc khi được các bác quan tâm giúp đỡ. Vậy là nhờ vào lòng tốt của các bác, những đồng nghiệp và cũng là những người hàng xóm mà sang năm 1999 tôi được chuyển về công tác tại Điện lực Thái Nguyên (nay là Công ty Điện lực Thái Nguyên) Ngày tôi được nhận quyết định, mẹ nước mắt rưng rưng và bảo: “Vậy là mẹ đã có 2 con được làm theo nghề bố mẹ, mẹ mừng và bố con ở dưới suối vàng cũng sẽ rất mừng, hãy cố gắng đừng phụ lòng bác Phòng, bác Loan con nhé.”. Giờ này nghĩ lại tôi vẫn còn thấy ngượng vì cách đây vài năm lương tôi còn thấp, công việc thu tiền điện đối với tôi thật là vất vả vì phải đến từng nhà thu tiền hàng tháng. Khi đó có người đặt vấn đề thuê tôi đi kiểm hàng may mặc với mức thu nhập khá cao: 400-500 nghìn đồng/ngày. Chồng tôi là bộ đội, luôn sống xa nhà không có thời gian giúp tôi việc nhà và chăm con. Anh phân tích nếu tôi bỏ nghề điện đi kiểm hàng thì: “ Với mức lương cao như vậy mình sẽ thuê người giúp em việc nhà và chăm con, không nhận lời là mất cơ hội đấy.” Mẹ tôi biết chuyện can ngăn tôi quyết liệt, mẹ nói: “ Đừng vì cái lợi trước mắt mà quyết định vội vàng, thời của bố mẹ và của cả chị con còn vất vả hơn nhiều mà có ai bỏ cuộc giữa chừng đâu. Mẹ nhớ những năm 1970-1971 xác định được nghành điện là trọng yếu, Mỹ đã cho máy bay bắn phá trực tiếp vào Nhà máy nhằm cắt đứt nguồn điện. Bom đạn vừa dứt là những người công nhân trong đó có cả bố mẹ lại rời hầm trú ẩn hoặc nơi sơ tán hối hả trở lại Nhà máy để khắc phục những hư hại. Nhờ có sự kiên cường của những người công nhân mà dòng điện vẫn luôn được duy trì để chiếu sáng và phục vụ sản xuất. Gian khổ là vậy nhưng ai cũng xác định sẽ cùng nhau trụ lại và sống chết cùng Nhà máy, không thể để nguồn điện bị tắt.” Mẹ còn nói: “Thời của con bây giờ, anh Dương - Giám đốc và anh Huấn-Tổ chức đều là những người có tâm, cũng như thời của mẹ các bác trong ban giám đốc và tổ chức sống với nhau rất có tình người, những người tốt sẽ luôn trăn trở tìm cách đưa đời sống của công nhân đi lên. Mẹ tin rằng nếu con ở lại nghành điện có ngày sẽ có mức thu nhập cao hơn, đời sống bớt khó khăn hơn. Và quan trọng nhất là được góp công sức mình đem lại nguồn điện nguồn ánh sáng đến với mọi nhà.” Rồi mẹ kể: “Hồi bố còn công tác, anh Dương về Nhà máy thực tập, sau đó ở lại làm việc luôn. Tuy thời gian anh Dương gặp và làm việc với bố không nhiều, nhưng mỗi khi gặp mẹ anh vẫn thường quan tâm hỏi han về sức khỏe của mẹ và nhắc đến bố con cùng với lớp người đi trước với sự tôn trọng thành kính.”
“Con còn nhớ không, khi bố ốm, mẹ và con đi làm, chị ở xa, 2 em cũng đi học xa nhà, bố chủ yếu làm bạn với ti vi. Năm đó, sau khi bán xong con lợn mẹ quyết định đổi ti vi đen trắng sang tivi màu để bố xem cho đỡ mỏi mắt. Anh Huấn khi đó ở gần nhà mình, anh đã nhiệt tình đi mua ti vi màu về hộ mẹ rồi lại hì hục đào hố, chôn cột ăng ten đến tận tối mịt.Vừa quyệt mồ hôi anh vừa bảo: Cháu phải cố lắp cho xong để tối nay chú được xem tivi màu cho đẹp. Đấy thời của mẹ cũng như thời của con, Giám đốc và cán bộ tổ chức đều rất tốt và biết quan tâm chia sẻ với công nhân, vậy sao con định bỏ nghề?”
Sau khi nghe mẹ phân tích và khuyên nhủ, tôi đã hiểu ra và không còn ý định bỏ nghề nữa. Tôi tự nhủ sẽ luôn cố gắng thật nhiều trong công việc để mẹ yên tâm về tôi và hơn nữa để mẹ luôn tự hào về chị em tôi vì đã nối tiếp nghề của bố mẹ. Mấy hôm nay mẹ thường nhắc: “Vậy là Nhà máy điện sắp kỉ niệm 50 năm rồi đấy. Đến giờ thì mẹ rất vui vì có được 2 con theo nghề bố mẹ. Mẹ mong đến khi kỉ niệm 60 năm, mẹ vẫn khỏe mạnh để được chứng kiến thế hệ thứ 3 của mẹ vào làm việc trong nghành điện, nếu được vậy thì đúng là gia đình ta có duyên với nghề.”
Ước mong của mẹ cũng chính là ước mong của chị em tôi./.
Văn Thị Kim Phượng - Điện lực Đồng Hỷ