Thái Nguyên là tỉnh có khách hàng sản xuất công nghiệp chiếm 70% sản lượng toàn tỉnh và nhu cầu sử dụng điện cho mục đích sinh hoạt tiêu dùng tăng cao, đây còn là tỉnh có đặc thù mua điện từ nguồn Trung Quốc qua đường dây Thanh Thủy-Hà Giang có điện áp thấp và không ổn định nên cũng góp phần ảnh hưởng đến tổn thất điện năng. Cùng với đó Thái Nguyên cũng là tỉnh có địa bàn xã rộng, dân thưa, chất lượng điện ở cuối nguồn kém nên tổn thất điện năng ở những xã này thường rất cao. Công ty Điện lực Thái Nguyên xác định tổn thất điện năng là khâu quan trọng trong công tác quản lý kinh doanh của ngành điện. Do vậy, việc quyết liệt giảm chỉ tiêu tổn thất điện năng chính là khâu quyết định đến hiệu quả kinh doanh của các công ty điện lực, cũng như của cả ngành điện. Công ty đã nắm bắt được nguyên nhân tổn thất trong quý 2/2012 là do đặc điểm của thời tiết chuyển mùa, nhu cầu sử dụng điện sinh hoạt tăng (đặc biệt tăng thành phần quản lý tiêu dùng): thương phẩm toàn công ty tăng 40.100.334 kWh thì lưới hạ thế đã tăng 32.352.754 kWh chiếm 80,68%. Việc tăng điện nhận, điện thương phẩm làm tăng tổn thất điện năng của lưới điện hạ thế ảnh hưởng đến tổn thất toàn công ty thêm 0,32%. Bên cạnh đó còn do tình hình suy giảm kinh tế thế giới và trong nước dẫn đến các khách hàng sản xuất công nghiệp tiêu thụ sản lượng điện thấp đạt 403.641.963 kWh, (tăng 1.679.299 kWh) ứng với tăng trưởng 0,42% so cùng kỳ 2011. Các khách hàng lớn giảm sản lượng. Còn đối với lưới điện HANT tiếp nhận, hầu hết lưới điện cũ nát, cột tre, gỗ, dây trần và đường dây dài, tiết diện nhỏ; Mặc dù toàn Công ty đã thực hiện xong thay thế công tơ và các dự án cải tạo tối thiểu giai đoạn 1 nhưng vẫn còn nhiều xã có lưới điện cũ nát tập trung tại ĐL Phổ Yên, Phú Bình, Phú Lương chưa được cải tạo do vậy việc giảm tỷ lệ tổn thất điện năng khu vực LĐNT chưa nhiều. Mặt khác, trong năm 2012 không phải tiết giảm sản lượng điện đầu nguồn và thời tiết nắng nóng dẫn đến nhu cầu sử dụng điện cho mục đích Quản lý tiêu dùng tăng cao đạt 162.667.024 kWh, tăng trưởng 16,68% so với cùng kỳ 2011. Các ĐL có mức tăng trưởng cao so cùng kỳ 2011 là: Đồng Hỷ tăng 3.084.878 kWh ứng với tăng 22,19%; Phổ Yên tăng 3.191.775 kWh ứng với tăng 20,54%; TP Thái Nguyên tăng 7.600.651 kWh ứng với mức tăng 16,36%; Phú Lương tăng 1.937.357 kWh ứng với tăng 17,84%;
Chính vì vậy, ngay từ những tháng đầu năm nay, nhiều điện lực trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên thuộc Công ty Điện lực Thái Nguyên đã thực hiện chỉ tiêu tổn thất điện năng tăng so với kế hoạch và cùng kỳ năm trước, tập trung ở khu vực lưới điện hạ áp. Riêng tại khu vực thành phố TN (thuộc Điện lực thành phố TN quản lý) đã thực hiện sửa chữa thường xuyên 11/11 hạng mục, thực hiện hoán chuyển 08 TBA cho nhau, nâng công suất 05 TBA : TBA Nam Tiền, Ngã Ba Chợ Mới, Thanh Niên 4, Tiến Ninh 1, Cơ giới thi công. Thực hiện san tải và khai thác có hiệu quả 13 trạm biến áp chống quá tải. Đảm bảo chống quá tải cho 15 trạm biến áp và các đường dây 0,4kV của các trạm: Cách Mạng tháng 8-1, Đầm xanh, Ủy ban Thành, Trường Đảng, Quang Trung 2, Trung Tâm 2…. Thực hiện cân đảo pha 48 TBA công cộng có tổn thất cao, lệch pha I0 > 15% (Ia + Ib + Ic)/3, đảm bảo an toàn, vận hành lưới điện kinh tế. Tiểu ban tổn thất đã chỉ đạo các đội lập và thực hiện giảm tổn thất tại 28 trạm có tổn thất cao. Thay định kỳ đạt 100% so với kế hoạch- Phối hợp với P9 kiểm tra 18 hệ thống đo đếm phía trung thế các TBA Chuyên dùng. Thay thế hệ thống đo đếm cho phù hợp với phụ tải. Trong 05 tháng thực hiện thay thế 420 công tơ 1 pha từ 5(20)A lên 10(40)A. Thực hiện kiểm tra hệ thống đo đếm, kiểm tra đêm chống lấy cắp điện: 175 lần trong đó phát hiện 06 trường hợp (tại lưới điện nông thôn) vi phạm ăn cắp điện truy thu 1.1187 kWh, 75 trường hợp hỏng công tơ đã thực hiện xử lý truy thu 4.7425 kWh theo đúng quy định.
Để giải quyết bài toán giảm tổn thất điện năng, Công ty đang áp dụng chặt chẽ quy trình quản lý và tích cực đầu tư chống quá tải cho hệ thống lưới điện nhằm rút ngắn bán kính cấp điện. Bên cạnh việc ghi chỉ số công tơ đúng phiên, đúng ngày quy định, công ty còn thường xuyên kiểm tra, rà soát hệ thống đo đếm và chuyển đổi lắp đặt hệ thống đo đếm phù hợp với phụ tải sử dụng điện. Công ty còn áp dụng chương trình PSS/ADEPT tính toán tổn thất điện năng kỹ thuật ở các trạm biến áp, đường dây đơn vị quản lý và đang triển khai khai thác tối đa các tiện ích trên chương trình CMIS 2.0, đặc biệt phân hệ quản lý tổn thất để theo dõi, tính toán tổn thất điện năng theo từng cấp điện áp, từng lộ đường dây, từng trạm biến áp. Từ đó khoanh vùng khu vực có tổn thất cao, xác định rõ nguyên nhân để kịp thời xử lý. Riêng đối với khu vực lưới điện hạ áp nông thôn Công ty tập trung giảm tổn thất bằng cách củng cố, hoàn thiện mô hình tổ chức của các Điện lực để đáp ứng cho nhu cầu sản xuất kinh doanh, tăng cường công tác quản lý đối với các Dịch vụ bán lẻ điện năng như: cử người trực tiếp đi ghi chỉ số công tơ cùng Dịch vụ bán lẻ điện năng, đẩy nhanh việc lắp đặt công tơ mới, thay thế công tơ cháy hỏng... Đồng thời, tăng cường công tác phúc tra việc ghi chỉ số công tơ, công tác kiểm tra sử dụng điện tại khu vực tiếp nhận LĐHANT để ngăn ngừa, kịp thời phát hiện các trường hợp câu móc trộm cắp điện và xử lý theo quy định. Bên cạnh đó cũng phối hợp cùng chính quyền địa phương để bảo vệ tài sản lưới điện, tăng cường công tác tuyên truyền ngăn ngừa chống câu móc trộm điện, đề nghị chính quyền xử phạt vi phạm hành chính theo nghị định 68/2010/NĐ-CP để răn đe các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực Điện lực./.
Lã Thu Vân