Hiện nay, quy mô thị trường cho các sản phẩm dịch vụ xanh, năng lượng mới ngày càng được mở rộng, là điều kiện thuận lợi để phát triển mạnh mẽ các ngành năng lượng tái tạo. Cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA - Direct Power Purchase Agreement) đang trở thành một giải pháp hiệu quả cho các doanh nghiệp mong muốn tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo, góp phần thực hiện mục tiêu giảm phát thải và phát triển bền vững. DPPA cho phép các tổ chức ký hợp đồng mua điện trực tiếp từ các nhà sản xuất năng lượng tái tạo thông qua đường dây kết nối riêng hoặc thông qua lưới điện quốc gia, giúp kiểm soát chi phí, giảm sự phụ thuộc vào biến động của thị trường điện và tăng cường tính minh bạch về nguồn năng lượng sử dụng.
Tuy nhiên, để tham gia vào cơ chế này, các doanh nghiệp cần thực hiện quy trình đăng ký DPPA theo đúng quy định của pháp luật và yêu cầu của cơ quan quản lý. Việc đăng ký đòi hỏi doanh nghiệp phải đáp ứng các tiêu chuẩn về kỹ thuật, pháp lý và quản trị rủi ro, đồng thời đảm bảo sự tuân thủ các quy định về sử dụng năng lượng tái tạo.
Các bước đăng ký tham gia DPPA được thực hiện theo sơ đồ dưới đây:
Một doanh nghiệp là sử dụng điện lớn có nhu cầu tham gia cơ chế DPPA theo hình thức trực tiếp qua Lưới điện quốc gia, cần chuẩn bị hồ sơ và đăng ký như thế nào?
Trả lời: Cơ chế DPPA là cơ chế mua bán trực tiếp giữa 2 Bên là Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn. Do đó, để tham gia cơ chế này thì Khách hàng sử dụng điện lớn nếu có nhu cầu sử dụng năng lượng sạch chủ động tìm kiếm Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và thỏa thuận, thống nhất việc cùng tham gia cơ chế DPPA. Khi đó, theo quy định tại Điều 26 Nghị định số 80/2024/NĐ-CP thì Khách hàng sử dụng điện lớn hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại KCN được ủy quyền gửi hồ sơ đăng ký tham gia cơ chế này về Đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện trực tiếp hoặc qua đường dịch vụ bưu chính. Hồ sơ bao gồm:
- Văn bản đề nghị tham gia;
- Văn bản thỏa thuận nguyên tắc ký kết giữa Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo và Khách hàng sử dụng điện lớn hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại KCN được ủy quyền;
- Báo cáo hiện trạng của Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo;
- Thông tin Khách hàng sử dụng điện lớn hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại KCN được ủy quyền;
Văn bản thống nhất nguyên tắc phân bổ sản lượng điện thực phát của Đơn vị phát điện cho Khách hàng sử dụng điện lớn hoặc Đơn vị bán lẻ điện tại KCN được ủy quyền...
Đơn vị phát điện và khách hàng sử dụng điện cần chuẩn bị những tài liệu gì để đăng ký tham gia DPPA?
Trả lời: Để tham gia vào cơ chế DPPA, cả hai bên phải chuẩn bị:
- Đơn vị phát điện năng lượng tái tạo: Giấy phép hoạt động điện lực, báo cáo đánh giá tác động môi trường, và tài liệu kỹ thuật về công suất đấu nối từ 10 MW trở lên.
- Khách hàng sử dụng điện lớn: Cần chuẩn bị các tài liệu về hạ tầng đấu nối lưới điện (áp từ 22 kV trở lên), giấy phép liên quan đến vận hành và cam kết sử dụng năng lượng tái tạo theo hợp đồng
Hồ sơ, quy trình đăng ký tham gia DPPA qua lưới điện quốc gia được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
- Bước 1: Khách hàng sử dụng điện lớn/Đơn vị bán lẻ điện được ủy quyền gửi hồ sơ đăng ký tham gia về NSMO.
- Bước 2: Khách hàng sử dụng điện lớn/Đơn vị bán lẻ điện bổ sung hồ sơ.
- Bước 3: NSMO gửi hồ sơ tới:
- Đơn vị bán lẻ điện, EVNPC để xác nhận hồ sơ và khả năng chuyển đổi hợp đồng mua bán điện hiện có sang cơ chế DPPA;
- EVN để xác nhận khả năng ký kết Hợp đồng mua bán điện trên thị trường điện giao ngay.
- Bước 4: Đơn vị bán lẻ điện, EVNPC và EVN gửi văn bản xác nhận cho NSMO.
- Bước 5: NSMO trả lời Khách hàng sử dụng điện lớn/Đơn vị bán lẻ điện được ủy quyền về thời điểm dự kiến: ký kết hợp đồng, chuyển đổi hợp đồng và áp dụng cơ chế DPPA
- Bước 6: EVN, EVNPC, Đơn vị bán lẻ điện, RE GENCO và Khách hàng sử dụng điện lớn đàm phán, ký kết các hợp đồng.
- Bước 7: RE GENCO, Khách hàng sử dụng điện lớn/Đơn vị bán lẻ điện gửi văn bản xác nhận hoàn thành các điều kiện tham gia DPPA.
- Bước 8: NSMO kiểm tra hồ sơ và thông báo bằng văn bản cho RE GENCO, EVN, EVNPC, Đơn vị bán lẻ điện và Khách hàng sử dụng điện lớn về thời điểm chính thức vận hành DPPA
Thời gian trung bình để hoàn tất quá trình đăng ký DPPA là bao lâu?
Trả lời: Các bước, thời gian đăng ký tham gia DPPA đã được quy định cụ thể tại Nghị định số 80/2024/NĐ-CP. Trong thức tế, thời gian này phụ thuộc vào mức độ hoàn thiện của hồ sơ và quy trình phê duyệt của Bộ Công Thương. Thông thường, quá trình này có thể kéo dài nhiều tuần tùy thuộc vào tính hợp pháp và đầy đủ của hồ sơ.
Quá trình đấu nối vào lưới điện quốc gia trong cơ chế DPPA diễn ra như thế nào?
Trả lời: Để đảm bảo khả năng truyền tải ổn định, doanh nghiệp và đơn vị phát điện cần:
- Phối hợp với đơn vị vận hành lưới điện quốc gia để kiểm tra khả năng đấu nối.
- Cung cấp thông tin về kế hoạch sản xuất và tiêu thụ điện.
- Lập kế hoạch đầu tư và quản lý hạ tầng kỹ thuật cần thiết cho quá trình kết nối
Việc đăng ký và tham gia cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) theo Nghị định 80/2024/NĐ-CP mở ra cơ hội lớn cho các doanh nghiệp tiếp cận nguồn năng lượng tái tạo với giá cả cạnh tranh, đồng thời góp phần thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững và giảm phát thải carbon. Tuy nhiên, để thành công trong quá trình này, các bên liên quan cần hiểu rõ trình tự và thủ tục đăng ký, chuẩn bị kỹ lưỡng hồ sơ pháp lý và kỹ thuật, cũng như đảm bảo khả năng kết nối hạ tầng với lưới điện quốc gia
Nghị định 80/2024/NĐ-CP không chỉ mang lại lợi ích về mặt kinh tế cho doanh nghiệp mà còn thúc đẩy thị trường năng lượng tái tạo phát triển mạnh mẽ hơn tại Việt Nam. Quy trình đăng ký theo nghị định đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các đơn vị phát điện, khách hàng sử dụng điện, đơn vị vận hành hệ thống điện và thị trường điện và các đơn vị liên quan, giúp đảm bảo tính minh bạch và hiệu quả trong việc triển khai thực hiện.
Hy vọng rằng hướng dẫn và các câu hỏi mẫu trong bài viết này đã cung cấp cho doanh nghiệp cái nhìn toàn diện hơn về các yêu cầu cần thiết khi tham gia vào DPPA. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng và tuân thủ đúng quy trình, doanh nghiệp có thể tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng xanh, giảm thiểu rủi ro và đảm bảo sự ổn định trong hoạt động sản xuất, kinh doanh.